Aanbieding Decentralisatie zorg naar gemeenten

SER Noord-Nederland heeft op 25 april het advies Decentralisatie zorg naar gemeenten, Benutten nieuwe kansen in Groningen door te bouwen aan vertrouwen aangeboden aan prof. Folkert Kuipers van de regiegroep Personalized & Customized Health. Hoewel de oorspronkelijke adviesvraag het hele domein van de decentralisatie als vertrekpunt had, is in het adviestraject de focus vooral komen te liggen bij de (complexe) jeugdzorg. Het ontbreken van vertrouwen tussen de gemeenten en de zorgaanbieders in dit domein bleek het belangrijkste knelpunt te zijn. De aanbevelingen in het advies gaan daarom over samenwerking in het domein van de complexe jeugdzorg en het herstel van vertrouwen tussen gemeenten en zorgaanbieders.

Het hele proces van de decentralisaties van de Wmo, Participatie en de jeugdzorg naar gemeenten in 2015 is feitelijk ook een bezuinigingsoperatie geweest, waardoor het bestaande systeem van het samenwerkingsmodel over is gegaan in een concurrentiemodel. Mede hierdoor is het vertrouwen en de solidariteit binnen de sector ter discussie komen te staan. Dit wordt versterkt door het aanbestedingssysteem; hierdoor wordt de concurrentie expliciet en gedurende een bepaalde periode mag er blijkbaar geen contact zijn tussen de zorgaanbieders.

Het zorglandschap is sterk in beweging. Nu het stof van de decentralisaties wat is neergedaald, zijn ook gemeenten zich in toenemende mate aan het beraden hoe door middel van samenwerking en professionalisering de integratie tussen de domeinen tot stand kan worden gebracht. Zeker waar sprake is van enkelvoudige ondersteuning aan inwoners zal de tijdsfactor belangrijk zijn om te wennen aan de nieuwe rol van de gemeenten.

Binnen de nieuwe krachtverhoudingen gebeurt al veel. Op verschillende plekken in de provincie ontstaan lokale initiatieven of gaan zorgpartijen nauwer samenwerken. In het advies is ervoor gekozen om het te richten op een aspect dat nog onvoldoende als knelpunt naar voren is gekomen. Dit richt zich met name op de decentralisatie van de jeugdzorg en dan specifiek de wijze waarop de complexe zorg voor jongeren thans tot stand komt. Niet alleen blijven er daardoor kansen liggen, veel belangrijker dat de zorg aan een zeer kwetsbare groep jongeren onder druk staat.

In het adviesproces zijn enkele gemeente bestuurders, bestuurders in de (jeugd)zorg en inhoudelijk deskundigen actief betrokken, zowel in individuele interviews als in een gemeenschappelijke brainstorm. Daaruit is een aantal aanbevelingen gedestilleerd, waarvoor SER Noord-Nederland de eindverantwoordelijkheid draagt.

Aanbevelingen:

1. Werk samen in Complexe jeugdzorg (bovenlokaal of zelfs bovenregionaal);
2. Herstel vertrouwen door stages en platformbijeenkomsten;
3. Zoek (experimenteer)ruimte binnen de mogelijkheden van de Aanbestedingswet:
4. Doe onderzoek naar de oorzaken van de tekorten in de jeugdzorg in Groningen;
5. Maak vergelijkende kwaliteits- en probleemanalyses;
6. Maak regionale prognoses voor de toekomstige zorgvraag