Advies: SER Noord-Nederland geeft advies: Wat kan Elke regio telt! betekenen voor een Sterk Noord-Nederland?

Tijdens het evenement Noord in Nieuwspoort in Den Haag op 28 mei is Noord-Nederland ingegaan op de grote uitdagingen in ons land en hoe investeren in de regio bijdraagt aan het sterker maken van het Noorden en tegelijkertijd van Nederland als geheel. Waar staat Noord-Nederland een jaar na de publicatie van het rapport Elke regio telt? Tijdens deze bijeenkomst is aan Jetta Klijnsma (voorzitter Samenwerkingsverband Noord-Nederland en CdK Drenthe) namens SER Noord-Nederland door prof. Jouke van Dijk het advies aangeboden over de uitwerking van Elke regio telt! voor Noord-Nederland. In dit advies doet SER Noord-Nederland een aantal concrete aanbevelingen aan de noordelijke provincies én indirect aan de regering.

Jetta Klijnsma zegt blij te zijn met dit advies: "Hoewel het advies aan de provincies is gericht is het zeker ook een oproep aan de regering om het regionaal beleid fundamenteel te herzien. Samen met het kabinet pakt het Noorden graag de handschoen op om tot een duidelijke trendbreuk met het verleden te komen. Het rijksbeleid moet erop gericht worden dat inwoners in de periferie van Nederland dezelfde kansen krijgen als inwoners in de rest van Nederland."

Jouke van Dijk: "Te lang is het rijksbeleid gericht geweest op sterker maken wat al sterk is en dat heeft tot onaanvaardbare welvaartsverschillen tussen regio's in Nederland geleid op terreinen als bereikbaarheid, onderwijs en gezondheid. Dat komt door de gehanteerde uitgangspunten van de investeringslogica van het Rijk. De richtlijnen voor de Maatschappelijke Kosten Baten Analyses leidden er bijvoorbeeld toe dat de perifere regio's bij voorbaat nagenoeg kansloos zijn voor belangrijke rijksinvesteringen in infrastructuur. Dat moet anders en kan ook anders! Meer investeren in de regio's langs de randen Nederland draagt namelijk bij aan een grotere brede welvaart in die regio’s, maar ook voor Nederland als geheel."

Onder meer komt in de aanbevelingen naar voren dat de bestaande methodiek voor de berekening van de agglomeratie effecten moet worden aangepast, waarbij zoals het nu is er op voorhand vanuit wordt gegaan dat het evenwichtiger spreiden van mensen en economische activiteiten altijd negatief is voor de nationale economie, omdat wordt aangenomen dat het rendement op investeringen in de Randstad altijd hoger is dan in andere regio’s vanwege de agglomeratievoordelen. Aan de hand van de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) voor de Lelylijn wordt aangetoond dat door deze twijfelachtige aanname de MKBA vele miljarden negatiever uitkomt. Nodig is dat de MKBA in de huidige vorm op de helling gaat en de onevenredige zwaarte van de agglomeratie-effecten eruit wordt gehaald óf dat er een andere methodiek komt om de impact van een investering te meten, waarbij vooral de bijdrage aan de brede welvaart leidend wordt.

Dit zou moeten leiden tot een evenwichtige regionale spreiding van de rijksinvesteringen in grootschalige infrastructuur. Een zo snel mogelijke aanleg van de Lelylijn is belangrijk, omdat dit goed is voor de brede welvaart in het Noorden én de rest van Nederland. In dit verband kan ook de aanleg van de Nedersaksenlijn worden genoemd. Ook de aanleg van een "tunnel" onder de Waddenzee voor de aanlanding van op zee opgewekte groene energie is een goede basisvoorwaarde voor de realisering van de nationale opgave van de energietransitie. 

Bekijk hier het rapport Elke regio telt!

Bekijk hier het Position paper van Jouke van Dijk en Steven Brakman