Projectpagina: Pilot Energietransitie

Welkom op de projectpagina van de Pilot Energietransitie, Leven Lang Ontwikkelen in Groningen. Hier wordt uitgebreide informatie gegeven over dit project, gestart in opdracht van de provincie Groningen en mede gesubsidieerd door het Nationaal Programma Groningen. De aanleiding van dit project is ons advies Routekaart Leven Lang Ontwikkelen uitgebracht in maart 2019. Dit advies en het volledige projectplan van de pilot zijn onderaan de pagina te downloaden.

Nieuws

28-06-2021 Accelerator: Voortkomend uit het experiment van CrossOver start nu de Accelerator waarin eens per kwartaal deelnemende bedrijven een vraag-gestuurde bijeenkomst wordt georganiseerd onder leiding van een teamcoach. Vooral de wijze waarop een interne leercultuur kunt inbedden in de missie en visie zal hierin centraal staan. Het doel is dat er een netwerk zal ontstaan die nog lang na de geplande 4 bijeenkomsten zal blijven bestaan. Onder aan de pagina zijn te downloaden het actieonderzoek en meer informatie over de Accelerator. Lees hierover ook meer in onze nieuwsbrief.

12-02-2021 Actieonderzoek: Het experiment van Crossover - 'Actieonderzoek naar leercultuur, loopbaanontwikkeling en leerhouding' is inmiddels afgerond. Dit heeft mooie resultaten opgeleverd en is samengevat in een whitepaper. Deze is onder aan de pagina te downloaden.

14-12-2020 Er lopen een aantal experimenten binnen de Pilot, hieronder een update:

1. Experiment 1: Deloitte - Verborgen matches: Deloitte heeft gesprekken gevoerd met verschillende bedrijven die werkzaam zijn in de installatiebranche en de energietransitie. Die informatie hebben zij gecombineerd met een ‘Verborgen matches tool’ en zo ontstond een top-3 van functieprofielen die op basis van de vergeleken skills in hoge mate (gemiddeld zo’n 75%) met elkaar matchen. De volgende stap is te onderzoeken hoeveel mensen er bij het UWV bekend zijn die voldoen aan de criteria,  wat er nog nodig is aan scholing voor de resterende 25% en hoe en door wie dat uitgevoerd kan worden. Het experiment bevindt zich momenteel in de laatste fase
2. Experiment 2: Crossover - Actieonderzoek naar leercultuur, loopbaanontwikkeling en leerhouding: CrossOver ontwikkelt initiatieven om technische vakmensen te werven, ontwikkelen en binden. Daarvoor is het nodig dat MKB-bedrijven een leercultuur ontwikkelen en inzetten op loopbaanontwikkeling van technische medewerkers. Hoe dat wordt bereikt, is nog in onderzoek. Is dat branche-inzicht eenmaal verworven, dan kunnen  ook gerichte adviezen worden gegeven. Meer op de toekomst gericht is het laatste onderdeel van het onderzoek van Crossover: welke acties zijn er te organiseren om vakmensen en bedrijven tot leren aan te zetten? Het experiment van Crossover is nog in uitvoering.
3. Experiment 3: Zachte Landing - Werkfitprogramma nieuwkomers technische installatiebranche: Groninger gemeenten en werkbedrijven onderzoeken samen met branchevereniging WIJ-Techniek hoe zij een voorschakeltraject voor nieuwkomers kunnen ontwikkelen. Vanaf januari 2021 komt er een pilot die bestaat uit 1) een werkfitprogramma van 3 tot 6 maanden voor nieuwkomers, 2) een carrousel van 6 weken in de installatietechniek en 3) een leerwerkplek in de installatietechniek. Doel van de pilot is om nieuwkomers beter te begeleiden in de voorbereiding op de arbeidsmarkt. Deze werkwijze is, mits de pilot succesvol verloopt, ook toepasbaar op andere branches. Het uiteindelijke doel is dan ook om – na de invoering van de nieuwe Wet Inburgering – in arbeidsmarktregio Groningen een uniform werkfitprogramma voor nieuwkomers te hebben dat toepasbaar is voor de verschillende branches in onze regio. Het experiment is momenteel in ontwikkeling.
4. Experiment 4: Vraagarticulatie MKB-bedrijven uit TI/Bouw omtrent scholing Energietransitie: Uit de contacten met ondernemers, opleidingsinstituten, overheden, publiek-private samenwerkingen en projecten met betrekking tot de energietransitie, blijkt dat men weinig zicht heeft op de wens van de ‘mkb-ondernemers’ waar het gaat om de gewenste scholing in de energietransitie. Daarom komt er een gerichte uitvraag die helderheid moet bieden. Onderwerpen die aan de orde komen zijn bijvoorbeeld de inhoud en duur van een training, voorkeuren voor een fysieke, dan wel digitale leeromgeving, et cetera. Dit experiment is in ontwikkeling.
5. Experiment 5: HRM'ers uit TI/Bouw definiëren uitdagingen en knelpunten LLO: In de regio wordt met een te selecteren groep HRM’ers van verschillende Bouw en TI-bedrijven een dialoog opgezet om gezamenlijke uitdagingen en knelpunten binnen LLO te definiëren. Vervolgens is het de bedoeling om oplossingen te vinden en hieraan uitvoering te geven. Dit experiment is in ontwikkeling.

17-10-2020 We hadden een digitale stuurgroep vergadering. Hierin bespraken we de stand van zaken van de lopende trajecten met CrossOver en Deloitte. Ook waren er twee nieuwe projectvoorstellen succesvol gepitcht. 1) Een provinciaal aangevlogen plan voor een ‘zachtere landing’ voor werkzoekende mensen met een migratieachtergrond die willen/kunnen werken in de energietransitie. 2) En een grondige verkenning van samenwerking met de modulair opleiding Commercieel Energie Technicus van het Alfa College. Verder hebben we stilgestaan bij een tussentijdse evaluatie omtrent het lange termijn doel van de pilot; het komen tot een structureel en duurzaam regiemodel voor samenwerking tussen de partners. 

29-06-2020: Naar aanleiding van de pitch van CrossOver is op 29 juni via een online vergadering nader kennis gemaakt en zijn de doelen van het actieonderzoek 'Bevorderen leren voor de energietransitie' besproken met Bouwend Nederland, Wij Techniek en SER NN. CrossOver is in de vakantieperiode alvast van start gegaan met de voorbereidingen voor dit project. Lees hierover meer in het interview.

26-06-2020: Naar aanleiding van de pitch van Deloitte is op 26 juni nader kennisgemaakt en hebben we gekeken naar waar de Pilot Energietransitie en de Pilot Verborgen Matches elkaar kunnen versterken. Het was een geslaagd overleg waarvan de uitwerking half augustus wordt opgepakt. Lees hierover meer in het interview. 

18-06-2020: Een aantal afgevaardigden vanuit de stuurgroep hebben overleg gehad over de visie op Leven Lang Ontwikkelen. Tijdens het laatste overleg bleek er binnen de stuurgroep meer behoefte aan een eenduidige definitie over Leven Lang Ontwikkelen. Zie onderstaand Visie op Leven Lang Ontwikkelen.

08-06-2020: Eindelijk kon het weer; live-vergaderen. Op 8 juni is de stuurgroep voor het eerst sinds de Coronacrisis weer bijeengekomen, uiteraard op gepaste afstand. Tijdens het overleg is een hoop besproken en weer in gang gezet. Daarnaast hebben twee partijen, Deloitte en CrossOver, hun voorstel mogen pitchen.

Visie op Leven Lang Ontwikkelen

Binnen de stuurgroep leden is een duidelijke visie op LLO geformuleerd. Grondslag vormt het bevorderen van de leercultuur bij het MKB in de Bouw en TI-branche gericht op energietransitie. De insteek verloopt via de ondernemers waarbij ontwikkelen van ondernemer en personeel een investering is in de toekomst van het bedrijf, vergroten van wendbaarheid en weerbaarheid met betrekking tot toekomstige (technologische) ontwikkelingen. Een structurele gezamenlijke verantwoordelijkheidsverdeling in de vorm van een regiemodel waarin de verduurzaming van het project is opgenomen en dat tevens toepasbaar is voor andere branches en sectoren in (Noord-)Nederland. 

In deze pilot gaat het niet om de voorlopers. Dit zijn vaak bedrijven die de weg al weten van de verschillende bestaande stimuleringsregelingen. Wij zoeken de bedrijven, de trendvolgers, die wel de noodzaak zien, maar daartoe zelfstandig niet goed in staat zijn en een duwtje nodig hebben. Schaal van de bedrijven is vaak te klein en van de sector te groot. Belangrijk is om in de pilot een tussenniveau te vinden waarin meerdere bedrijven samenwerken op het gebied van LLO. Hierbij kunnen bedrijven uit verschillende sectoren deelnemen, waarbij ook intersectorale mobiliteit inhoud kan krijgen.

Projectplan Pilot Energietransitie

Inleiding

Energie en duurzaamheid is binnen Groningen, net als in de rest van Nederland, een actueel en urgent vraagstuk. In Groningen extra in verband met de herstelopgaven en het duurzaam maken van woningen en gebouwen. De maatschappelijke opgaven en de technologische ontwikkelingen in de techniek en de bouw vragen om enorme investeringen in kennis, kunde en vaardigheden. Nieuwe technieken en wettelijke kaders vereisen soms nieuwe skills van medewerkers. Het bedrijfsleven is zich daarvan bewust en investeren waar mogelijk fors. De uitdaging in deze overspannen markt is echter groot om zowel kwalitatief alsook kwantitatief voldoende werknemers te scholen en te laten instromen. Om de komende jaren voor bedrijven, werknemers en werkzoekenden, een duurzame en gedragen opleidingsinfrastructuur in Groningen (waaronder de Groningse mbo’s) te hebben met erkende inhoudelijke scholingsmodules, organiseren we middels publiek-private samenwerking (PPS) deze pilot. Deze legt de basis voor het op grotere schaal scholen van technici en bouwvaklieden - werkenden en werkzoekenden – voor de komende jaren.  

De pilot Energietransitie, Leven Lang Ontwikkelen in Groningen heeft vier belangrijke doelen:

• Het organiseren van een duurzame opleidingsinfrastructuur om werkenden om- en bij te scholen op het gebied van nieuwe technieken en technologie in de energietransitie (Leven Lang Ontwikkelen binnen bedrijven in de Technische Installatiebranche en Bouw).
• Het doen van onderzoek en monitoring om kritische succesfactoren en knelpunten in kaart te brengen, bedoeld om bij te stellen zodat een vervolgaanpak duurzaam succesvol kan verlopen.
• Concreet bijscholen van 50 werkenden binnen bedrijven (TI-branche en Bouw) op gebied van energietransitie (nieuwe technieken; digitale skills, etc.) en het opleiden van 40 werkzoekenden (20 statushouders en 20 overige werkzoekenden, waarvan een deel laag opgeleid en laaggeletterd zijn, dan wel een taalachterstand hebben in verband met een ander land van herkomst) die als zij-instromers een baan verwerven binnen de beide genoemde branches. Met deze deelnemers van de pilot wordt ervaring opgedaan voor  een bredere uitrol binnen en buiten de sector.
• Het bevorderen leercultuur binnen de deelnemende Groningse bedrijven en lerende houding werknemers (de kern van leven lang ontwikkelen is dat werknemers en bedrijven blijvend investeren in scholing op het gebied van technologische ontwikkelingen binnen hun branches).

Zie hiervoor ook  het advies Routekaart Leven Lang Ontwikkelen Groningen uitgebracht in maart 2019.

1. Deelnemende partijen

De volgende partijen nemen in gedeeld eigenaarschap deel aan het project:

• Adviesorganen: SER Noord-Nederland en SER Nederland;
• Koepels: VNO-NCW/MKB Noord (LTO Noord);
• Vakbonden: FNV sectoren, CNV Vakmensen, de Unie;
• Technische Branches: Techniek Nederland en Bouwend Nederland;
• Technische O&O fondsen: OTIB;
• Overheden: UWV, Werk in Zicht, centrumgemeente Groningen, provincie Groningen. 

2. Arbeidsmarktontwikkelingen en urgentie pilot

De technieksector vormt een belangrijke pijler in de regionale economie van Groningen. Personeelsvoorziening en Leven Lang Ontwikkelen (LLO) zijn zeer actuele thema’s. Binnen deze HR-vraagstukken in de sector spelen een aantal ontwikkelingen een belangrijke rol die enerzijds kwantitatief en anderzijds kwalitatief van aard zijn:

• Het grote aantal vacatures dat openstaat, met andere woorden een grote vraag en te weinig aanbod;
• De te verwachten extra vraag als gevolg van de energietransitie opgave in Groningen;
• De komende jaren zal de vervangingsvraag door vergrijzing toenemen en de (reguliere) instroom staat door ontgroening onder druk;
• Kwalitatieve mismatch: technologische ontwikkelingen gaan erg snel, hetgeen betekent dat er flink geschoold moet worden om nieuwe skills te verwerven;
• Het ontwikkelen van een actieve leercultuur binnen de bedrijven in het licht van de vorige punten;
• Het ontwikkelen van een lerende houding bij werknemers om zich continu bij te scholen.

De partners zien in dit project een belangrijke uitvoeringsvoorziening om bij te dragen aan het oplossen van zowel kwantitatieve als kwalitatieve knelpunten binnen de sector. Hoewel het UWV en gemeenten ook actief zijn op de arbeidsmarkt - vooral voor haar WW- en P-wet klanten en andere doelgroepen - is het vertrekpunt met name het aanbod van werkzoekenden en het publieke belang van de arbeidsmarkt. Daarmee bestrijkt zij onvoldoende de wereld van werkenden binnen de bedrijven. Het project heeft als vertrekpunt de marktvragen en het belang van de achterban van sociale partners. Deze is breder, aangezien ook mobiliteit tussen techniekbranches en intersectorale mobiliteit (van werk naar werk) vraagstukken zijn en uiteraard het LLO van werknemers. Met dit project slaan we een brug tussen het publieke en private belang en richten ons op de eerdergenoemde vraagstukken in brede zin. Samenwerking tussen de werkgeversconsulenten (werkgeversservicepunten en -dienstverleners) van gemeenten en UWV staat dan ook voorop. Het gaat om het hogere belang voor de sector en werkgevers, werknemers en werkzoekenden in het bijzonder.

Met dit project wordt een eerste pilot opgezet, gericht op de energietransitie en de arbeidsmarkt, die tevens aansluit op het klimaatakkoord. De ervaringen hiermee worden gebruikt om het LLO verder regionaal te verbreden. Hierbij kan worden aangesloten bij het 1000-banenplan van Werk in Zicht. Waar nodig worden gesignaleerde knelpunten ‘geadresseerd’ en zo mogelijk weggenomen.

3. Doelstellingen

Lange termijn doel

In 2019 op basis van de pilot komen tot een samenwerkingsverband van sociale partners en overheden/UWV, dat leidt tot een structurele gezamenlijke verantwoordelijkheidsverdeling van sociale partners en overheden voor Groningse LLO/arbeidsmarkt en als regiemodel op te schalen is naar andere sectoren en waar wenselijk, naar (Noord-) Nederland.

Resultaat: De partners organiseren een duurzame infrastructuur en organisatie, en nemen gezamenlijk verantwoordelijkheid en regie op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen en brengen gezamenlijk middelen en menskracht in. De aantallen in deze pilot vormen zo het begin van een brede aanpak voor leven lang ontwikkelen.

Kort termijn doel

In 2019-2020 opleiden voor functies binnen Groningse bedrijven op het gebied van de energietransitie, i.c. de Technische Installatie- en Bouwbranche

• 50 Scholingstrajecten voor werknemers binnen Groningse bedrijven (30 TI-branche & 20 Bouw);
• Opleiden 20 werkzoekenden (zij-instromers);
• Opleiden 20 werkzoekende statushouders (zij-instromers).

Voor beide groepen werkzoekenden geldt een eerste arbeidscontract van minimaal een half jaar, waarbij een contract voor 1 jaar het uitgangspunt is.

Sub-doelen

• 10 adviezen t.b.v. werkgevers (w.o. leercultuur)
• 20 adviezen t.b.v. werknemers (loopbaanontwikkeling en leerhouding)
• 10 EVC-adviezen (civiel effect van eerdere werkervaring erkennen)

Bekijk voor de detailuitwerking het projectplan, deze is onderaan de pagina te downloaden.

4. Samenwerkingsverband: Organisatie regie en uitvoering

Om de doelen te bereiken is een belangrijk uitgangspunt dat de pilot een gezamenlijk initiatief is van de SER Noord-Nederland van en voor werkgevers en werknemers (de marktvraag is leidend) en daarin samenwerkend met bestaande instituties binnen de arbeidsmarktregio (gemeenten, UWV, onderwijsinstellingen, e.a.). Het project kent de onderstaande organisatiestructuur waarin we onderscheid tussen regie en uitvoering.

Regiegroep

Voor het bereiken van het doel en uitvoering van de pilot organiseert de SER Noord-Nederland (initiator) een brede regiegroep waarin de belangrijke stakeholders binnen de arbeidsmarkt vertegenwoordigd zijn. Op haar beurt stelt de regiegroep een stuurgroep samen die de aansturing van de pilot op zich neemt. De Regiegroep opereert binnen de landelijke, regionale en lokale kaders die gelden voor de respectievelijke deelnemende partijen: sociale partners, O&O fondsen, UWV, provincies en gemeenten. De regiegroep bestaande uit de eerdergenoemde partijen, heeft vanuit gezamenlijk eigenaarschap de uiteindelijke eindverantwoordelijkheid voor het project. Alle partners zijn hierin vertegenwoordigd. De regiegroep komt tweemaal per jaar bijeen. De regiegroep kiest tevens een voorzitter en plaatsvervangend voorzitter. De regiegroep kent een penvoerder in verband formele subsidieaanvragen en andere formele en financiële zaken. De regiegroep komt 2 keer per jaar bij elkaar.

Verdere details, zoals de leden, staan in het projectplan, deze is onderaan de pagina te downloaden.  

Stuurgroep 

Vanuit de regiegroep wordt een stuurgroep aangesteld. Deze houdt zich bezig met de tactisch-operationele zaken van het project en neemt beslissing over lopende en urgente zaken. De stuurgroep heeft het mandaat en legt verantwoording af aan de regiegroep. De stuurgroep kent een voorzitter en komt 8 keer per jaar bij elkaar.

Verdere details, zoals de leden, staan in het projectplan, deze is onderaan de pagina te downloaden.    

Uitvoering

Praktisch operationeel zijn een projectleider en arbeidsmarktcoaches verantwoordelijk voor de organisatie van de uitvoering van de pilot energietransitie. Zij schakelen door de branche en O&O-fonds erkende scholingsorganisaties binnen de provincie die de daadwerkelijke scholing uitvoeren. Mbo’s zijn hierin nadrukkelijk partner om waar mogelijk, nodig en wenselijk scholing te kunnen certificeren en mogelijk te documenteren. Er is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de werkzoekenden die geschoold worden te plaatsen bij een aantal bedrijven binnen de branche. Zij hebben korte lijnen met zowel het brede regiegroep als de stuurgroep (deels overlappend).

Bekijk voor de detailuitwerking van de uitvoering het projectplan, deze is onderaan de pagina te downloaden.  

5. Voortgangsmonitor en onderzoek

Onderzoek en Monitoring waarvoor gebruikte methoden worden vastgesteld door een extern in te schakelen onderzoeksbureau. ‘Realistic evaluation’ lijkt op voorhand een mogelijk goed passende wetenschappelijke methode. Onderzoek en monitoring maken structureel deel uit van de pilot. Resultaten zullen periodiek worden gedeeld. 

Betalingsverkeer, randvoorwaarden en het globale tijdspad zijn in te zien in het projectplan, onderaan deze pagina te downloaden.

Zijn er vragen over dit project? Neem gerust contact met ons op.

Lees hier een artikel over de pilot in het SER Magazine (april 2020). 

Lees hier over het thema Leven Lang Ontwikkelen en de energietransitie op SER.nl (juni 2019)