De arbeidsmarkt in Noord-Nederland staat voor grote uitdagingen. De krapte in vrijwel alle sectoren vraagt om innovatieve en
inclusieve oplossingen.
Tegelijkertijd is er een groep mensen met veel potentie in de regio aanwezig die nog te weinig wordt
benut: asielzoekers en statushouders ook wel ‘Nieuwe Nederlanders’ genoemd. Ondanks hun vaardigheden, ervaring en motivatie lukt het hen vaak niet om een duurzame plek op de arbeidsmarkt te vinden. Centraal in dit advies staat dan ook de vraag:
‘Waarom lukt het relatief weinig asielzoekers en statushouders in Noord-Nederland om werk te vinden?’
Dit advies, opgesteld door de Sociaal-Economische Raad Noord-Nederland (SER NN), biedt concrete handvatten om deze vraag
te beantwoorden en om beleidsmakers, werkgevers en maatschappelijke organisaties te ondersteunen bij het creëren van
betere kansen op de arbeidsmarkt. Het sluit inhoudelijke aan bij het adviesrapport van de nationale SER ‘Integratie door werk:
meer kansen op werk voor nieuwkomers’ (juni 2019), waarin aanbevelingen werden gedaan om de arbeidsmarktintegratie van
vluchtelingen te verbeteren, het Charterdocument ‘Statushouders en werk’ en het advies van de SER NN ‘Arbeidsmigratie in
Noord-Nederland, nodig voor realiseren brede welvaart en energietransitie (mei 2022)!’, waarin ook aandacht werd besteed
aan statushouders.
Deze publicaties laten zien dat het hebben van werk een cruciale pijler is voor bestaanszekerheid en een succesvolle integratie
in de samenleving. Toch merken we dat veel van de huidige regelgeving averechts werkt en het juist moeilijk maakt voor deze
nieuwkomers om duurzaam aan het werk te komen. Daarom doet de Raad met dit advies niet alleen een oproep aan regionale
werkgevers en regionale overheden, maar ook aan beleidsmakers in Den Haag om in actie te komen. Het is noodzakelijk dat
wet- en regelgeving beter aansluit bij de realiteit op de arbeidsmarkt, zodat zowel werkgevers als Nieuwe Nederlanders op
zoek naar werk beter worden ondersteund.
Daarnaast is de Raad van mening dat het van groot belang dat we duidelijke definities gebruiken wanneer we over dit onderwerp spreken. Begrippen als ‘asielzoeker’, ‘statushouder’ en ‘arbeidsmigrant’ worden in discussies soms door elkaar gebruikt,
terwijl ze fundamenteel verschillende groepen beschrijven. Heldere taal en eenduidige definities helpen om beleidskeuzes
scherper te maken en beter te begrijpen waar de knelpunten en kansen liggen.
Daarnaast is dit advies bedoeld om het gesprek te bevorderen over de kansen voor ‘Nieuwe Nederlanders’ op de noordelijke
arbeidsmarkt en om richting te geven aan beleidskeuzes. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn het overbruggen van taal- en
cultuurverschillen en het wegnemen van koudwatervrees bij werkgevers.
We hopen dat dit advies en de beschreven praktijkvoorbeelden inspireren tot concrete stappen en samenwerking. Alleen door
gezamenlijk op te trekken kunnen we kansen vergroten en tegelijkertijd bijdragen aan een sterke en veerkrachtige economie in
Noord-Nederland.