‘Eendracht in Noorden is nu groter dan ooit tevoren’

De eensgezindheid waarmee Groningen, Friesland en Drenthe optrekken richting Den Haag is nooit eerder zo sterk geweest. ‘Het Noorden spreekt met één stem. Dat was in het verleden wel anders.'

Dat zeggen noordelijke bestuurders in de tv-uitzending Stand van Noord-Nederland, het economieprogramma dat RTV Noord, RTV Drenthe, Omrop Fryslân samen met Sociaal Economische Raad Noord-Nederland maken.

In deze vierde aflevering van Stand van Noord-Nederland ligt de vraag op tafel of het idee dat ‘Elke regio telt’ ook echt leidt tot aandacht vanuit Den Haag voor economisch zwakkere gebieden zoals het Noorden.

Houding van het Noorden zelf

Waar in elk geval de voorbije tijd wel verandering in is gekomen, is de houding van het Noorden zelf, stelden Commissaris van de Koning in Drenthe, Jetta Klijnsma en voorzitter Agnes Mulder van werkgeversorganisatie VNO NCW Noord.

 ‘Het Noorden spreekt met één stem’, stelt Mulder, die van 2012 tot 2023 als Tweede Kamerlid voor het CDA in het Haagse circuit verkeerde. ‘Als het gaat om de Lelylijn, de Nedersaksenlijn en het spoorknooppunt bij Meppel zie ik de drie gedeputeerden heel sterk samen optrekken’, verklaart ze. ’Dat hebben we in het verleden natuurlijk niet altijd gezien. Op dit moment zie ik geen verdeeldheid in de regio. Ik ben daar ook wel erg trots op.’

Ook de Drentse CdK Klijnsma onderstreepte dat. Als bewijs voor de noordelijke eensgezindheid noemde ze de manier waarop de regio zich inzet voor de spoorinfrastructuur.

Niet preken voor eigen parochie

In de overleggen hierover met Den Haag ijvert de gedeputeerde uit Groningen voor de belangen van het knooppunt Meppel, een Friese bestuurder zet zich in voor de Drents-Groningse Nedersaksenlijn en de Drentse gedeputeerde voert de lobby voor de Lelylijn aan. Klijnsma: ‘Dat is nooit eerder vertoond. Het is niet bepaald preken voor eigen parochie.

’Behalve CdK is Klijnsma ook voorzitter van het SNN, het samenwerkingsverband van de noordelijke provincies. Door Klijnsma in de uitzending benoemd als ’het clubje dat regelmatig naar Den Haag tijgert’.

Landelijk CNV-voorzitter Piet Fortuin toonde zich kritisch. ‘Ik loop aardig wat rond in Den Haag en ik merk dat daar niet in termen van Noord-Nederland wordt gedacht, maar dat de provincies het uitgangspunt zijn. En ik zie in het noordelijk bestuur toch nog altijd veel concurrentie, bijvoorbeeld bij het binnenhalen van bedrijven.’

Het helpt als je genoemd wordt, maar er ligt daar nog geen geld op de plank

Jetta Klijnsma - CdK Drenthe  

Ondertussen lijkt Den Haag wel meer interesse te tonen voor het lot van de regio, stellen de gasten aan tafel. Helaas vertaalt zich dat nog niet in maatregelen die de drie provincies vooruit helpen. ‘Het regeerprogramma van het kabinet stelt met nadruk dat ‘Elke regio telt’’, zegt Klijnsma. ’Het wordt met de mond beleden in Den Haag. Het helpt als je genoemd wordt, maar er ligt daar nog geen geld op de plank.

’‘Mooie woorden’, reageert vakbondsman Piet Fortuin. ‘Maar daden ontbreken, laat staan dat er geld wordt uitgetrokken.

’Mulder van VNO-NCW Noord, verwacht van de regering dat die ‘Elke regio telt’, niet als een loze kreet beschouwt: ‘Het is een mooie kans om aan de regio te laten zien dat men dit serieus neemt.’

Flinke winst

Dat er überhaupt wordt gesproken over gericht regionaal economisch beleid is al wel flinke winst, verklaart hoogleraar en econoom Jouke van Dijk. ‘Het regionaal beleid is in de vorige eeuw afgeschaft en vervangen door het topsectorenbeleid, waar de regio weinig aan had. Nu staat de regio weer op de kaart. Het is reden voor optimisme.'

Anderhalf jaar geleden presenteerden de economisch zwakkere regio’s van ons land in Veenhuizen een advies aan het kabinet. Het gevoel dat in Groningen, Friesland en Drenthe ontstond was dat de blik vanaf de Haagse burelen op de regio’s aan het veranderen was.

Klijnsma: ’We dachten, joepie, eindelijk komt daar eens wat inzicht. Maar het is iets van hele lange adem. Wij blijven erop duwen, drukken en douwen.’  

Het Noorden krijgt nooit waar het om vraagt, alleen maar waar het niet om vraagt

Piet Fortuin - voorzitter CNV

CNV-voorman Fortuin vindt dat noordelijke bestuurders in hun aanpak sterker moeten redeneren vanuit de kracht van de regio: ’Het Noorden krijgt nooit waar het om vraagt, alleen maar waar het niet om vraagt. Je moet Den Haag dus ervan overtuigen dat deze regio een oplossing biedt voor Randstedelijke problemen: voor de woningbouw in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam, voor het vastlopen van verkeer in de Randstand en voor een goede verdeling van banen.’

Goed voor het hele land

Klijnsma wat fel: ‘Reken maar dat deze argumenten hartstikke helder staan in het pakket dat ze telkens onder de arm meenemen.

’Doe er maar een schep bovenop en sla harder op de trom, vindt econoom Van Dijk. ‘Maak goed duidelijk het goed is voor het hele land wanneer geïnvesteerd wordt in regio’s op achterstand.’ 

Bekijk hier de uitzending op de site van RTV NOORD

Door: Loek Mulder