Het mkb kan best een tandje bijschakelen, het is goed voor de welvaart in het Noorden

Samen zijn ze de ruggengraat van de noordelijke economie. Maar in hun prestaties blijven noordelijke mkb-ondernemers achter bij collega-bedrijven in de rest van het land. Dit gaat ten koste van het inkomen en de welvaart van de inwoners van Groningen, Friesland en Drenthe. 

In deze uitzending van het tv-programma Stand van Noord-Nederland ligt de vraag op tafel hoe sterk het noordelijk midden- en kleinbedrijf is. De gasten in de vierde aflevering in deze serie over de noordelijke economie stellen unaniem vast dat hier nog aardig wat winst de behalen is.
 
Noordelijke mkb-bedrijven vernieuwen vooral minder en ze exporteren minder dan ondernemers in de rest van het land. Ook laten ze kansrijke samenwerking met bijvoorbeeld hogescholen, de universiteit en mbo-opleidingen liggen.

 
‘Ik heb hier inderdaad nog wel wat wensen’, zegt voorzitter Joyce Walstra van ondernemersvereniging MKB Noord in Stand van Noord-Nederland. ‘In onze regio is een relatief klein deel van het mkb hoog innovatief en stuwend.’

 
Grootste werkgever

Bij elkaar gaat het in de drie noordelijke provincies om circa vijftigduizend bedrijven. Daarmee is het mkb de grootste werkgever in Noord-Nederland, benadrukt Walstra.
 
Wanneer bedrijven in onze regio minder exporteren en innoveren, dan laten ze geld en mogelijkheden onbenut en zullen ze dus minder verdienen, benadrukt econoom en innovatiespecialist Thijs Broekhuizen van de RUG. Dat zet uiteindelijk een rem op de welvaart.

Broekhuizen: ‘Bedrijven kunnen dan niet de salarissen bieden die bedrijven betalen die harder groeien. Gebeurt dat jaar op jaar, dan groeit het verschil in inkomen tussen de noorderling en mensen elders steeds verder.’
 
De slag die het mkb moet maken op het gebied van onder meer innovatie in het MKB is daarom urgent, maar tegelijk ook kansrijk, verklaart Broekhuizen.

Dunne economie

Dat prestaties achterblijven heeft zeker ook te maken met het karakter van de noordelijke economie, stelt Jan Post, vanuit Philips in Drachten verantwoordelijk voor het Innovatiecluster Drachten en tevens hoogleraar digitale fabricatie aan de RUG.

Post wijst op de ’ijle structuur’ van bedrijvigheid. Omdat de dichtheid van onderneming hier minder groot is, vinden bedrijven volgens Post elkaar ook minder gemakkelijk.
 

Minder ‘trekkers’ dan elders

Wat ook niet meehelpt is dat de regio weinig echte voorlopers kent, superbedrijven zoals chipmachinefabrikant ASML in Eindhoven, vult Broekhuizen aan. Bedrijven waar een heel netwerk rondom ontstaat van andere ondernemingen die elkaar op sleeptouw nemen.
 
Wat niet wil zeggen dat de regio geen ’trekkers’ kent. Directeur Claudia van den Pol opereert met haar bedrijf Apollo vanuit Coevorden mondiaal en ziet zichzelf als vernieuwend. Apollo, 175 jaar oud, 250 werknemers, fabriceert transportsystemen voor industriebedrijven. Ze zegt een heel ander beeld van haar collega-mkb-ondernemers te hebben.

 
‘Ik ken veel innovatieve ondernemingen in Noord-Nederland’, stelt Van den Pol in de tv-uitzending. ‘We kennen ze misschien niet goed genoeg. We mogen onszelf hier best wat meer op de borst kloppen.’ Ieder calimero-gevoel op dit punt is totaal misplaatst, vindt de Drentse ondernemer.  
 

Op de trom slaan

Daar is inderdaad nog een wereld te winnen, meent ook voorzitter Walstra van MKB Noord. Ze vindt dat bedrijven hier zelf wat harder op de trom mogen slaan: ‘Regelmatig vertel ik groepen jongeren of studenten over het mkb hier. Dan toon ik ze een sheet met logo’s van hele mooie noordelijke bedrijven. Meestal kennen ze er geen enkele. Ze kennen ASML of Friesland Campina eerder dan vrijwel ieder willekeurig mkb-bedrijf uit hun eigen regio.’
 
Hoewel Walstra kritisch is op haar achterban, neemt ze het in de uitzending er vooral voor op. ’In het grootste gedeelte van onze mkb-bedrijven in Noord-Nederland is de ondernemer zelf gewoon meewerkend voorman of meewerkende voorvrouw’, aldus Walstra. ‘Die is gewoon van half acht ’s ochtends, tot ’s avonds laat bezig in zijn bedrijf bezig. Ze zien het belang van vernieuwing vaak wel, maar ze hebben ook vaak geen idee van waar ze de tijd vandaan moeten halen.’

Stand van Noord-Nederland is een serie programma’s over de noordelijke economie, gemaakt door RTV Noord, RTV Drenthe en Omrop Fryslân in samenwerking met de SER Noord-Nederland.

Stand van Noord-Nederland wordt elke zondag vanaf 12.00 uur uitgezonden op TV Noord.

Bekijk hier aflevering 4 van de Stand van Noord-Nederland.